Domates Yetiştiriciliği Kitabı

Anavatanı ve tarihçesi
Domatesin besin değeri ve insan sağlığı bakımından önemi
Domatesin tanımı ve sistematikteki yeri
Bitkisel karakterler
Kök    
Gövde
Yaprak    
Çiçek    
Meyve    
Meyve rengi    
Meyve şekli    
Meyve eti sertliği    
Meyve asitliği    
Suda çözünebilir maddeleri içeriği (%)    
Vitamin C (askorbik asit)    
Meyve büyüklüğü    
Tohum    
Domates çeşitleri ve çeşit seçimi
Bitki, genetik yapı ve meyvelerin kullanım özelliğine
göre domates çeşitlerinin sınıflandırılması    
1. Yer    
2. Yarı sırık
3. Sırık    
Salkım domates    
A)?Fidelik devresinde
B) Dikimden itibaren maksimum meyve yükünü almadan önceki devrede
C)?Maksimum meyve yükünü alınca ve sonrasında
Domatesin iklim istekleri
Sıcaklık    
Rüzgâr    
Işık    
Karbondioksit (CO2)    
Hava oransal nemi    
Domatesin toprak istekleri    
Domates yetiştiriciliğinde besin maddeleri    
Besin maddesi noksanlıkları    
Besin maddesi noksanlıklarında domateste görülen belirtiler
Besin maddesi noksanlıklarının giderilmesi ve kontrol    
Besin maddesi fazlalıklarında görülen belirtiler (toksisite)    
Domatesin su isteği ve sulama    
Sera şartlarında verilecek su miktarı
Sulama yöntemleri    
Gübreleme    
Fertigasyon (damla sulama ile gübreleme)    
Gübre formülasyonu ve miktarı    
Gübre sulama suyuna nasıl verilir?    
Gübre tankı ile gübreleme (konsantrasyon usulü gübreleme)    
Enjektör ile orantılı gübreleme    
Konsantrasyon regülatörlü (ayarlı) sistem    
Gübreleme otomasyonu ve diğer yenilikler
Gübre sulama suyuna ne zaman verilir?    
Sofralık domateslerde besin maddesi miktarı    
Topraksız tarım     
Topraksız tarımın yararları    
Topraksız tarımın sakıncaları    
Su kültürü    
Saman balyası kültürü    
Perlit torba kültürü    
Toprak/Yaprak analizi    
Açık tarlada gübreleme    
Yaprak gübreleri    
Organik gübreler    
Çiftlik (hayvan) gübresi    
Yeşil gübre    
Münavebe (ekim nöbetleşmesi)    
Üretim takvimi
Fide yetiştiriciliği
1- Fide yetiştirme kapları
2- Fide yetiştirme ortamı
Fide yetiştirme materyallerinin karıştırılması
Fide yetiştirme materyalinin sterilize edilmesi    
Tohum ekimi
Tohumun çimlenmesi    
Sıcaklık    
Işık
Su    
Fidelerin üstünün örtülmesi    
Tohum ekiminden dikime kadar geçen süre (gün)
Vegetatif çoğaltma    
Sanayi fidesi üretimi    
Aşılı fide    
Aşılı fide yetiştiriciliği ile ilgili genel uygulamalar    
Serada domates yetiştiriciliği    
Dikim öncesi sera hazırlığı    
Taban taşı    
Toprak dezenfeksiyonu    
Sera temizliği    
Dikim
İpe alma (askıya alma)    
Malçlama    
Seralarda pasif ısıtma sistemleri    
Alçak plastik tüneller    
Isı perdeleri    
Su şilteleri (su yastıkları)    
Yağmurlama    
Sera ikliminin ayarlanması    
Budama    
Koltuk alma    
Yaprak alma    
Tepe alma    
Meyve seyreltme ve salkım ucu alma    
Çift gövdeli budama sistemi    
Budamada dikkat edilmesi gereken hususlar    
Seralarda hormon kullanımı ve bombus arıları    
Bombus arıları    
Seralarda hastalık ve zararlılara karşı koruyucu önlemler    
Açık tarlada domates yetiştiriciliği
Fide dikimi
Doğrudan tohum ile yetiştiricilik    
Yabancı otlar, Parazitik (Asalak) Çiçekli Yabancı otlar, Küsküt, Canavar otu    
Çapalama    
Yatırma    
Askıya alma (Herekleme)    
Budama    
Koltuk alma    
Uç alma    
Hasat    
Hasat zamanının fizyolojik ve anatomik safhaları    
Hasat sonrası fizyolojisi, tasnif ve ambalajlama    
Değişik olgunluk derecelerinde (değişik renklerde) hasat edilen
domateslerin depolanmaları    
Sıcaklık    
Hava oransal nemi    
Işık    
Etilen    
şekil ve büyüklük    
Diğer kalite unsurları    

Domatesin soğukta muhafazası    

Domateslerin kontrollü atmosferde muhafazası    
Paketlenerek depolanması sırasında domates
meyvesinin olumsuz yönde etkileyen bazı hastalıklar    
1- Alternaria çürüklüğü    
2- Mavi küf çürüklüğü    
3- Beyaz akıntılı çürük (Cottony leak)    
4- Clodosporium çürüklüğü    
5- Geç dönemde mildiyö çürüklüğü    
6- Sulu yumuşak çürüklük    
Sofralık domates standartları    
Maliyet (Açık tarlada)    
Toprak hazırlığı    
İş gücü    
Hastalık ve zararlılar    
Verim    
Domates tohumluğu üretimi    
Asetik asit    
Tohumla taşınan mantari hastalıklara karşı kullanılan ilaçlar    
Depolam
Domates yetiştiriciliğinde hastalık ve zararlı sorunları    
I- Konuya giriş    
II- Genel bilgiler    
A- Hastalık ve zararlı sorunlarının genel kapsamı    
B- Hastalık etmenlerinin ekolojik istekleri    
C- Hastalık etmenlerinin bulaşma kaynakları ve yayılmaları    
D- Zararlı etmenlerin kısa sistematiği, ekolojik ve biyolojik karakterleri    
E- Virüslerin tanımı ve ekolojik istekleri    
F- Hastalık ve zararlı etmenlere ülkemiz sera şartlarının sağladığı imkânlar    
G- Zirai mücadelede modern bir kavram IPM    
H- Domates dahil olmak üzere çeşitli kültürlerde bazı zararlı böceklere
karşı kullanılanılabilen biyolojik silahlar    
I- Toprak solarizasyonu    
İ- Toprak ilaçlaması    
J- İlaçlı mücadelede kalibrasyon ve doz kavramı    
III- Özel bilgiler    
A- Konuya giriş    
B- Domates hastalıkları    
I- Mantari kaynaklı domates hastalıkları    
1. Fide dönemi hastalıkları
Hastalığın kontrolü
2. Fide ve bitki dönemi hastalıkları    
a)?Kök mantarlaşması (Pyrenochaeta lycopersici)    
b)?Bir büyüteç yardımı ile gözlenebilen kök mantarlaması (Colletotrichum coccodes)
c) Solgunluk hastalıkları (Fusarium ve Verticillium)
II- Mantari kaynaklı topraküstü hastalıkları
1) Kökboğazı gövde ve dal hastalıkları    
a)?Beyaz küf (pamucak): Sclerotinia sclerotiorum
b)?Kurşuni küf (Botrytis cinerea)
c)?Gövde sap çürüklüğü (Didymella lycopersici)    
d) Gövde mildiyösü (Phytopthora parasitica)
2) Yaprak, çiçek ve meyve hastalıkları    
a) Karaleke (Alternaria solani)    
b)?Kadife leke (Cladosporium fulvum)
c)?Külleme (Leveillula taurica)    
d)?Kurşuni küf (Botrytis cinerea)
e)?Domates mildiyösü (Phytophtora infestans)    
f) Yaprak leke hastalıkları (Septoria sp., Stemphylium spp.)    
III- Nematod kaynaklı toprakaltı hastalıkları
a)?Kök-ur nematodları
IV- Bakteri kaynaklı hastalıklar
a)?Bakteriyel kanser (Corynebacterium michiganense)?(Clavibacter michiganense)
b)?Bakteriyel gövde çürüklüğü (Pseudomonas corrugata)    
c) Bakteriyel leke (Xanthomonas campestris pv. vesicatoria) ve
(Pseudomonas syringae pv. tomato)    
V- Virüs ve virüs benzeri hastalıkları    
a)?Domates sarı yaprak kıvırcıklık hastalığı (TYLCV)    
b)?Tütün mozaik hastalığı (TMV)    
c)?Hıyar mozaik virüsü (CMV)    
d)?Patates Y virüs hastalığı (PVY)    
e) İri tomurcuk hastalığı (Stolbur, bigbud)    
VI- Fizyolojik hastalıklar    
a)?Yüzeysel kabuk çatlamaları    
b) Meyvelerin boyuna ve enine yarıklar    
c) Alaca olgunluk    
d) Kedi yüzü
e) Çiçek burnu çürüklüğü    
f) Et kahverengileşmesi    
g)?Çiçek silkmesi    
VII- Zararlı böcekler    
1- Toprakaltı zararlıları    
a)?Tırpan kurdu (veya Bozkurt) (Agrotis spp.)    
b)?Danaburnu (Gryllotalpa gryllotalpa)    
2- Topraküstü zararlıları    
a)?Yaprak bitleri (Aphis spp.)    
b)?Beyaz sinek (Bemisia tabaci)    
c)?Empoaska (yeşil böcek) (Empoasca spp.) yaprak pireleri    
d) Tripsler (Thrips spp.)    
e) Diğer sokucu-emici zararlılar    
f) Yaprak galeri sinekleri (Liriomyza spp.)    
g) Kırmızı örümcekler (Fam. Tetranychidae)    
h)?Saman akarları (Fam. Tarsonemidae)?ve pas böcüsü (Fam. Eriophydae)
ı) Yeşil kurt (Heliothis spp.) ve Prodenia (Spodoptera littoralis)    
k) Domates Güvesi (Tuta absoluta Meyrick)    
Domates hastalıklarına karşı ilaç tavsiyeleri    
Domates zararlılarına karşı ilaç tavsiyeleri    
Ek 1. Domates Hastalık ve Zararlıları Genel Teşhis Anahtarı    
Bakteri    
Mantar    
Mikoplazma    
Virüs    
Fizyolojik, parazit kökeni olmayan hastalıklar    
Zararlılar    
Kök ve Nematodları    
Teşhis Anahtarı
Yaprak ve Yaprakçıklarda şekil anormallikleri    
Yaprak ve Yaprakçıklarda renk anormallikleri    
Yaprak ve Yaprakçıklarda lekeler, benekler    
Yaprak ve Yaprakçıklarda solma ve kurumalar    
Yenilmiş yaprak ve yaprakçıklar    
Kökde    
Kök Boğazı zararlanmaları ve Anormallikleri    
Gövdede    
Sapta    
Çiçekde    
Bitkide    
Meyvede    
Ek-2 Maliyet (Antalya şartlarında cam sera tek mahsül domates yetiştiriciliğinde)    
Kaynaklar